«Πρόθεσή μας είναι να υπάρξει θετικό σοκ στην οικονομία μετά την πανδημία», λέει στο «business stories» ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Με την οικονομία να έχει να αντιμετωπίσει μια τεράστια πρόκληση μέσα σε ένα κλίμα αβεβαιότητας, με τον τουρισμό σχεδόν ανύπαρκτο και την αγορά να υπολειτουργεί, η άμεση αναθέρμανση της επενδυτικής δραστηριότητας φαντάζει μονόδρομος. Γι’ αυτό και στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων γίνεται μία μεγάλη προσπάθεια να επισπευστούν οι διαδικασίες του αναπτυξιακού νόμου και να δοθούν κίνητρα σε όσο το δυνατόν περισσότερα επενδυτικά σχέδια, με στόχο επιχειρήσεις, από τις μικρότερες στις μεγαλύτερες, αλλά και επενδυτές να προχωρήσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στις επενδύσεις που σχεδίασαν.
Ήδη τις τελευταίες ημέρες οριστικοποιήθηκαν οι πίνακες με τα επενδυτικά σχέδια εταιρειών, μικρών και μεγάλων, και επενδυτών, τα οποία εγκρίθηκαν κατά τον τελευταίο κύκλο δράσεων του αναπτυξιακού νόμου. Πρόκειται για 319 επενδυτικά σχέδια τα οποία αφορούν συνολικές επενδύσεις περί τα 2,5 δισ. ευρώ που θα γίνουν σε βασικούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, από τη βιομηχανία και τη μεταποίηση γενικότερα ως τα τουριστικά καταλύματα.
Παράλληλα, όμως, επιχειρείται να τρέξει και μία σειρά από μεγάλα έργα μέσω της μεθόδου των ΣΔΙΤ. Ήδη πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι ώριμα και αναμένεται να έρθουν προς έγκριση από την αρμόδια διυπουργική επιτροπή τρία έργα που αφορούν την ανέγερση και τη λειτουργία τριών δικαστικών μεγάρων.
«Πρόθεσή μας είναι να επισπευστούν όλες οι διαδικασίες προκειμένου να υπάρξει ένα θετικό σοκ στην οικονομία με το πέρας της περιπέτειας με την πανδημία. Και παράλληλα να στείλουμε ένα μήνυμα προς τον επιχειρηματικό κόσμο ότι είμαστε δίπλα τους, διευκολύνοντας και πριμοδοτώντας τα επενδυτικά πλάνα τους», λέει στο «b.s.» ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Νίκος Παπαθανάσης, αποκαλύπτοντας μάλιστα ότι ήδη δουλεύει πάνω σε νομοθετικές διατάξεις που θα κάνουν bypass σε κάθε στάδιο έγκρισης και πιστοποίησης ολοκλήρωσης των επενδύσεων ώστε οι χρόνοι να περιοριστούν ακόμα περισσότερο.
«Εχω βάλει όμως στόχο ως το τέλος Μαρτίου που λήγουν και οι νέες προκηρύξεις του αναπτυξιακού νόμου να έχουν κλείσει και όλες οι αιτήσεις που είχαν υποβληθεί το 2020. Και έπειτα η αξιολόγηση να γίνει με ταχύτατο ρυθμό», λέει στο b.s. ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης, κ. Παπαθανάσης
Μεταξύ αυτών που εξετάζονται είναι και η σύμπτυξη σε ένα από τα πολλά στάδια που έχει μπροστά του ο ορκωτός ελεγκτής που πρέπει να πιστοποιήσει την ολοκλήρωση ενός επενδυτικού σχεδίου. Το ίδιο και στη διαδικασία της αξιολόγησής τους. Στις αιτήσεις υπαγωγής στα προγράμματα του αναπτυξιακού νόμου, που ο ίδιος υπέγραψε τις προηγούμενες ημέρες, συμπεριλαμβάνεται μία σειρά από μικρές αλλά και μεγαλύτερες επενδύσεις που, όπως πιστεύει ο κ. Παπαθανάσης, μπορεί να δημιουργήσει ένα σημαντικό αποτύπωμα σε όλη την επικράτειά μας λόγω της γεωγραφικής διασποράς τους.
Ωστόσο τα 166 επενδυτικά σχέδια που εντάχθηκαν στον τελευταίο κύκλο του προγράμματος «Γενική Επιχειρηματικότητα» και τα οποία προσεγγίζουν συνολικά το 1,5 δισ. ευρώ προέρχονταν από αιτήσεις που είχαν κατατεθεί το 2018! Επίσης, τα 153 επενδυτικά σχέδια που εγκρίθηκαν και οριστικοποιήθηκαν την περασμένη Πέμπτη και αφορούσαν το καθεστώς «Μικρές και Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις» αφορούσαν αιτήσεις του 2019… Kάποιες από τις εταιρείες που αιτήθηκαν την κρατική στήριξη ξεκίνησαν ήδη την υλοποίησή τους, παρά την πανδημία, οι περισσότερες όμως περίμεναν πρώτα την υπαγωγή τους στον Αναπτυξιακό που θα τους διασφάλιζε επιδότηση ή φοροαπαλλαγές για να ξεκινήσουν.
«Οι καθυστερήσεις ήταν πράγματι μεγάλες, γι’ αυτό και προσπαθήσαμε και προσπαθούμε όσο το δυνατόν να συμπτύξουμε διαδικασίες. Έχω βάλει όμως στόχο ως το τέλος Μαρτίου, που λήγουν και οι νέες προκηρύξεις του αναπτυξιακού νόμου, να έχουν κλείσει και όλες οι αιτήσεις που είχαν υποβληθεί το 2020. Και έπειτα η αξιολόγηση να γίνει με ταχύτατο ρυθμό», λέει ο κ. Παπαθανάσης.
Από την ανάλυση των 166 επενδυτικών σχεδίων που υπήχθησαν στο καθεστώς της «Γενικής Επιχειρηματικότητας», πέραν της κινητοποίησης 1,5 δισ. ευρώ για την υλοποίησή τους, αναμένεται να δημιουργηθούν και 3.000 νέες θέσεις εργασίας. Το κράτος θα στηρίξει αυτές τις επενδύσεις με μία συνολική επιχορήγηση και επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης που προσεγγίζει τα 150 εκατ. ευρώ, καθώς και με φοροαπαλλαγές που συνολικά φθάνουν τα 245 εκατ. ευρώ. Αλλά 153 επενδυτικά σχέδια υπήχθησαν την περασμένη Πέμπτη στο καθεστώς των Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων, με το κράτος να προβλέπει την επιδότησή τους με 285 εκατ. ευρώ.
Τα projects
H πιο μεγάλη επένδυση από αυτές που εγκρίθηκαν για να ενταχθούν στον τρίτο κύκλο της «Γενικής Επιχειρηματικότητας» θα γίνει από την εταιρεία Ναυσικά Α.Ε. και αφορά το mega project της Αττικής Ριβιέρας για την αναβίωση των «Αστεριών» Γλυφάδας και τη μετατροπή τους σε πεντάστερη μονάδα. Η Ναυσικά A.E. έχει αναλάβει τη μακροχρόνια μίσθωση του ακινήτου και έχει περιέλθει στον έλεγχο ήδη από το 2018 της τότε Grivalia, η οποία στη συνέχεια συγχωνεύτηκε με τον όμιλο της Eurobank, ενώ ένα μικρό ποσοστό διατηρεί και ο όμιλος Παπαθεοχάρη.
Το έργο επρόκειτο να ξεκινήσει από την προηγούμενη χρονιά, ωστόσο λόγω πανδημίας πήγε πίσω και αναμένεται να ενεργοποιηθεί φέτος. Ο προϋπολογισμός του επενδυτικού σχεδίου, όπως εγκρίθηκε από το υπουργείο Ανάπτυξης, είναι 43,28 εκατ. ευρώ, ενώ το Δημόσιο θα χορηγήσει φοροαπαλλαγές συνολικού ύψους 4,33 εκατ. ευρώ.
Γενικά τα τουριστικά πρότζεκτ υπερτερούν σε αυτό το πρόγραμμα ενισχύσεων. Μεταξύ άλλων, υπάρχουν δύο υπαγωγές της Aφάντου αξίας 38 εκατ. ευρώ και 32 εκατ. ευρώ με επιδοτήσεις και άλλα άμεσα κίνητρα αξίας 5 εκατ. ευρώ και 4,5 εκατ. ευρώ αντίστοιχα για την ίδρυση ξενοδοχείων στη Pόδο.
Επίσης, ψηλά στη λίστα είναι και η επένδυση του Σάμι Φάις στη Σαντορίνη. Ένα πεντάστερο ξενοδοχείο, το οποίο θα αναλάβει ο όμιλος Radisson Blu, βάζοντάς του την ταμπέλα «Radisson Blu Zaffron Resort». Η ξενοδοχειακή μονάδα με 102 δωμάτια αλλά και σουίτες και βίλες ήδη χτίζεται, ενώ στόχος είναι να λειτουργήσει από φέτος. Η επένδυση είναι ύψους 16,12 εκατ. ευρώ και το Ελληνικό Δημόσιο θα την επιδοτήσει με 5 εκατ. ευρώ.
Πέραν όμως των τουριστικών επενδύσεων υπάρχουν μία σειρά από επενδύσεις σε υποδομές και επεκτάσεις βιομηχανικών μονάδων.
Η μεγαλύτερη αυτού του είδους επένδυση είναι αυτή που τρέχει η ACS Courier του Ομίλου Quest του Θεόδωρου Φέσσα για τη δημιουργία νέου κέντρου διαλογής στο Αιγάλεω. Το επενδυτικό σχέδιο φτάνει συνολικά τα 33 εκατ. ευρώ, με το Δημόσιο να παρέχει μελλοντικές φοροαπαλλαγές συνολικού ύψους 5 εκατ. ευρώ στην εταιρεία του πρώην προέδρου του ΣΕΒ.
Το νέο κέντρο διαλογής της ACS Courier στο Αιγάλεω: το επενδυτικό αυτό σχέδιο φτάνει συνολικά τα 33 εκατ. ευρώ, με το Δημόσιο να παρέχει μελλοντικές φοροαπαλλαγές συνολκκού ύψους 5 εκατ. ευρώ
Σημαντικό επενδυτικό σχέδιο το οποίο φτάνει τα 24,7 εκατ. ευρώ κατέθεσε όμως και η Χαρτοποιία ΠΑΚΟ για τον πλήρη εκσυγχρονισμό της και την επέκταση των παραγωγικών της δυνατοτήτων. Η εταιρεία της οικογένειας Κολιόπουλου πέρασε το 2018 στα χέρια του Λιβανέζου επιχειρηματία Φάισαλ Φρεμ μέσω της Unipak Hellas, την οποία είχε εξαγοράσει επίσης ο όμιλός του, INDEVCO. Ο Φρεμ έχει εξελιχθεί σε «βασιλιά του χαρτιού» στη χάρτινη συσκευασία στη χώρα μας, καθώς πέρυσι εξαγόρασε και την προβληματική Χαρτέλ της οικογένειας Χαΐτογλου. Με την ένταξη της ΠΑΚΟ στον τρίτο κύκλο «Γενικής Επιχειρηματικότητας» θα πάρει 5 εκατ. ευρώ ως επιδότηση από το Ελληνικό Δημόσιο. Επίσης, μεταξύ άλλων, ξεχωρίζουν σε αυτό τον κύκλο: το επενδυτικό σχέδιο ύψους 15 εκατ. ευρώ της εταιρείας διέλασης αλουμινίου Europa Profil, η οποία θα πάρει ως επιδότηση 3 εκατ. ευρώ και ως φοροαπαλλαγές 792.000 ευρώ. Η επένδυση του επιχειρηματία του τουρισμού Παντελή Σαπουνάκη, ύψους 20 εκατ. ευρώ, η επένδυση 13,2 εκατ. ευρώ της Mega Plast Εξαγωγικής.
Σημειωτέον ότι στα επενδυτικά σχέδια που εντάσσονται στο καθεστώς της «Γενικής Επιχειρηματικότητας» είναι και κάποιες μονάδες φαρμακευτικής κάνναβης. Από αυτές ξεχωρίζει η Τίκουν Ολαμ, η οποία ετοιμάζει ήδη τη μονάδα της στα Εξαμίλια Κορίνθου και εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμη ως τον ερχόμενο Μάιο. Το επενδυτικό της σχέδιο φτάνει τα 11,47 εκατ. ευρώ, με το Δημόσιο να δεσμεύεται για φοροαπαλλαγές ύψους 5 εκατ. ευρώ.
Από εκεί και έπειτα υπάρχει μια σειρά από μικρότερα επενδυτικά προγράμματα από πολλές γνωστές εταιρείες, όπως η Bakehellas (6,46 εκατ. ευρώ), η Skyserv (6 εκατ. ευρώ), η Paperpack (5,75 εκατ. ευρώ) κ.ο.κ.
Υπενθυμίζεται ότι τρέχουν τρεις νέες προκηρύξεις του αναπτυξιακού νόμου, συνολικού προϋπολογισμού 525 εκατ. ευρώ. Το καθεστώς «Γενική Επιχειρηματικότητα», προϋπολογισμού 170 εκατ. ευρώ, το καθεστώς «Πολύ Μικρές και Μικρές Επιχειρήσεις» προϋπολογισμού 205 εκατ. ευρώ και το καθεστώς «Μηχανολογικός Εξοπλισμός», προϋπολογισμού 105 εκατ. ευρώ. Τα δύο πρώτα έχουν προθεσμία υποβολής αιτήσεων την 31η Μαρτίου και το τελευταίο την 30ή Σεπτεμβρίου.
Βιομηχανικές επενδύσεις
Οι βιομήχανοι είναι αισιόδοξοι στο να πατήσουν γκάζι στα επενδυτικά τους σχέδια μετά την αναδίπλωση του 2020, εκτιμά το ΙΟΒΕ στην τελευταία έκθεσή του για την επενδυτική δραστηριότητα στη βιομηχανία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ίδιων των επιχειρηματιών, όπως αναλύθηκαν από τον ΙΟΒΕ, οι επενδυτικές δαπάνες στο σύνολο της βιομηχανίας το 2021 αναμένεται να αυξηθούν κατά 2,8% έπειτα από υποχώρησή τους κατά 6,9% το 2020. Η τάση βέβαια δεν είναι ίδια σε όλους τους μεταποιητικούς κλάδους. Ο αριθμός αυτών στους οποίους είναι ανοδική είναι ίδιος με εκείνων στους οποίους αναμένεται πτώση. Κάτι βέβαια που παρατηρήθηκε και κατά την περυσινή χρονιά.
Μεταξύ των σημαντικότερων κλάδων, αύξηση επενδύσεων φέτος προβλέφθηκε στα Τρόφιμα – Ποτά – Καπνός, κατά 6,7% και στα Μη Μεταλλικά Ορυκτά (20,2%). Ισχυρή άνοδος αναμένεται επίσης στα Μεταλλικά Προϊόντα (+12,6%), στον κλάδο Ξύλου και Προϊόντων (+39,3%) και στα Διυλιστήρια (+58,4%). Αντίθετα, στα Χημικά προβλέφθηκε μείωση της δαπάνης (-8,2%), όπως και στα Πλαστικά-Ελαστικά (-17,5%).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας, οι επενδυτικές προτεραιότητες το 2021 έχουν σχεδόν την ίδια ιεράρχηση με εκείνη για το 2020, με τα ποσοστά προτίμησης να διαφοροποιούνται ελαφρώς. Ετσι, βάσει των πρόσφατων προβλέψεων, η κυριότερη προτεραιότητα παραμένει και για φέτος η αύξηση παραγωγικής δυναμικότητας για ήδη παραγόμενα προϊόντα, με ίδιο ποσοστό προτίμησης με πέρυσι (37% του συνόλου των επενδύσεων).
Έπονται και πάλι οι επενδύσεις για αντικατάσταση υφισταμένου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (17%), ενώ στην τρίτη θέση βρίσκονται εκ νέου εκείνες για άλλους σκοπούς (14%), μαζί όμως με αυτές για βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (14%). Ακολουθεί με οριακά χαμηλότερο ποσοστό προτίμησης και ελαφρώς ενισχυμένο απ’ ό,τι το 2020, η διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα (13%). Στην τελευταία θέση βρέθηκε για άλλο ένα έτος η εισαγωγή νέων παραγωγικών μεθόδων (4%).
Σε ό,τι αφορά τους παράγοντες με την ισχυρότερη θετική επίδραση στις επενδυτικές αποφάσεις, είναι κατά σειρά σημαντικότητας: η προσδοκώμενη ζήτηση για προϊόντα, η συμβολή των τεχνολογικών εξελίξεων, τα κίνητρα για επενδύσεις και τα κέρδη της επιχείρησης, και η επίδραση της διαθεσιμότητας και του κόστους των κεφαλαίων. Από την άλλη, η ευρύτερη οικονομική κατάσταση, η φορολογία κερδών και η οικονομική πολιτική φαίνεται πως παραμένουν οι παράγοντες με τη μεγαλύτερη αρνητική επιρροή στα επενδυτικά σχέδια.