Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, παραχώρησε συνέντευξη στο Έθνος και στην δημοσιογράφο Κατερίνα Κοκκαλιάρη.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
Πριν από λίγες μέρες κατατέθηκε στη Βουλή το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2026. Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί ότι πέσατε έξω στο ρυθμό ανάπτυξης που κλείνει χαμηλότερα, και στον πληθωρισμό που αντίστροφα, κλείνει υψηλότερα. Τι απαντάτε;
Το προσχέδιο του προϋπολογισμό του 2026 πιστοποιεί ότι όσο η οικονομία πάει καλά, όσο ενισχύονται οι επενδύσεις και η επιχειρηματικότητα, τόσο δημιουργούνται περισσότερες θέσεις εργασίας. Όσο τα δημοσιονομικά αποτελέσματα βελτιώνονται, τόσο μειώνονται οι φόροι. Ότι με κάθε νέα θέση εργασίας, κάθε μείωση φόρου, αυξάνεται το πραγματικό εισόδημα.
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού αποτελεί τη θεσμική ασπίδα της μετατροπής του μερίσματος που προκύπτει από την βελτίωση των βασικών οικονομικών μεγεθών, σε μόνιμα μέτρα ενίσχυσης της κοινωνίας, της οικογένειας με παιδιά, των τρίτεκνων και των πολύτεκνων, της μεσαίας τάξης, των μισθωτών και των συνταξιούχων, των ένστολων, της ελληνικής περιφέρειας και φυσικά των νέων παιδιών.
Αποδεικνύει ότι την ώρα που η διεθνής αβεβαιότητα εντείνεται- παρά τις πρόσφατες πολύ θετικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή- και ευρωπαϊκές οικονομίες, όπως η Γαλλία, συνεχίζουν να ταλανίζονται από πρωτόγνωρους κραδασμούς, η Ελλάδα παραμένει πυλώνας σταθερότητας. Ότι η ελληνική οικονομία, με σεβασμό στους ευρωπαϊκούς κανόνες, για έκτο συνεχή χρόνο, συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμούς άνω του 2%, με ρυθμούς πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Πως το δημόσιο χρέος συνεχίζει να βαίνει σταθερά μειούμενο, για πρώτη φορά κάτω από το 140%. Πως η ανεργία υποχωρεί περαιτέρω, κινούμενη σε μονοψήφια προ κρίσης ποσοστά.
Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού καταγράφεται ότι οι επενδύσεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται, υπερβαίνοντας το 10%- τη μεγαλύτερη αύξηση τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στην Ε.Ε. των «27»-μειώνοντας ακόμα περισσότερο το επενδυτικό κενό που δημιούργησε η οικονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας. Πως το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων θα φτάσει στα 16,7 δισ. ευρώ, όταν το 2019 ήταν 5,4 δισ. ευρώ. Πως οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι θα συνεχίσουν να φτάνουν στην οικονομία και στην κοινωνία έως και το τελευταίο ευρώ.
Όσο για την αντιπολίτευση, θα περιμένουμε να δούμε τη στάση θα κρατήσει με την ψήφο της στη Βουλή, όταν έρθουν προς συζήτηση και ψήφιση τα μέτρα που ανακοινώσαμε και προωθούμε προς νομοθέτηση, υπηρετώντας τον σύγχρονο προοδευτισμό και τα συμφέροντα των πολλών.
Ωστόσο η πορεία των τιμών, η ακρίβεια, εξακολουθεί να αποτελεί το νούμερο ένα πρόβλημα των νοικοκυριών. Εκτιμάτε πως το «καλάθι» της ΔΕΘ αρκεί για να στηριχτούν οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί; Υπάρχουν περιθώρια να ανακοινωθούν και πρόσθετα μέτρα το επόμενο διάστημα;
Ποτέ δεν είπαμε ότι μπορούμε να επιλύσουμε εξ ολοκλήρου αυτό το επίμονο, αυτό το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, όχι μόνο στην Ελλάδα. Αυτό που είπαμε, και κάναμε πράξη, είναι ότι επιστρέφουμε στην κοινωνία, στο ακέραιο,κάθε διαθέσιμο πόρο που δεν θέτει σε κίνδυνο την οικονομία και το μέλλον των παιδιών μας. Αυτό συνέβη με τις ανακοινώσεις που προηγήθηκαν. Αυτό συμβαίνει με τα 1,7 δισ. ευρώ, που είναι τα ανώτατα διαθέσιμα δημοσιονομικά περιθώρια για το 2026. Σε συνέχεια βεβαίως, των μέτρων που λάβαμε από την αρχή της κρίσης για τη συγκράτηση των τιμών, τους συνέχεις ελέγχους και τα πρόστιμα για αισχροκέρδεια ακόμα και σε πολυεθνικές .
Γιατί δεν μπορούσαμε να δώσουμε παραπάνω; Διότι, όπως ήδη σας τόνισα, πρέπει να σεβόμαστε τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διότι, δεν θέλουμε να βάλουμε τη χώρα σε περιπέτειες. Διότι, αυτή η κυβέρνηση δεν θα επαναλάβει τα λάθη του πρόσφατου παρελθόντος, θέτοντας σε κίνδυνο τη σταθερότητα του τόπου. Διότι αυτή η κυβέρνηση δεν διαθέτει πόρους που πέφτουν από λεφτόδεντρα.
Θα το επαναλάβω: Δίπλα στις μεθοδικές και στοχευμένες παρεμβάσεις στην αγορά, δίπλα στις θεσμικές πρωτοβουλίες όπως η νέα Αρχή Προστασίας του Καταναλωτή και Εποπτείας της Αγοράς, παράλληλα με το πλέγμα μέτρων για τη συγκράτηση ή και τη μείωση των τιμών- και εδώ σημειώνω ότι ο πληθωρισμός υποχωρεί σημαντικά χαμηλότερα από πέρυσι- ο καλύτερος, ο μόνιμος τρόπος για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια, είναι η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος. Και για να αυξηθεί το διαθέσιμο εισόδημα υπάρχουν τρεις τρόποι: Είτε να βρει κάποιος δουλειά, να μειωθεί η ανεργία μέσα από τις νέες θέσεις εργασίας- και την τελευταία 6ετία έχουν δημιουργηθεί πάνω από μισό εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας. Είτε να αυξηθούν οι μισθοί, εξαιτίας της ανάπτυξης της οικονομίας- και η ελληνική οικονομία πάει καλά, όχι επειδή το λέμε εμείς αλλά επειδή το καταδεικνύουν τα επίσημα στοιχεία και το αναγνωρίζουν οι διεθνείς οργανισμοί. Είτε να μειωθούν οι φόροι, κάτι που καταφέρνουμε σε σταθερή βάση. Αυτό το τρίπτυχο, αυτή τη συνολική στρατηγική είναι που κάνουμε καθημερινά πράξη προς όφελος της κοινωνίας.
Η αντιπολίτευση ασκεί κριτική για το γεγονός πως δεν μειώνεται ο ΦΠΑ σε βασικά αγαθά. Γιατί το συγκεκριμένο θέμα παραμένει εκτός συζήτησης για την κυβέρνηση;
Έχουμε ήδη μειώσει 22 διαφορετικούς ΦΠΑ. Όμως,έχουμε τονίσει, ότι η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα δεν είναι βέβαιο ότι θα φτάσει στον καταναλωτή. Είναι γνωστό τι έγινε στην Ισπανία. Είναι γνωστή η εκτίμηση της Τράπεζας της Ελλάδας, σύμφωνα με την οποία, λιγότερο από το 20% μιας μείωσης του ΦΠΑ φτάνει τελικά στον καταναλωτή. Επιπλέον, μια τέτοια μείωση, θα είχε πολύ μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, καθώς κάθε μονάδα ΦΠΑ αντιστοιχεί περίπου σε 1 δισ. ευρώ. Ενώ, αν για παράδειγμα, μειώναμε τον ΦΠΑ στα τρόφιμα μόνο, από το 13% στο 6%, αυτό θα κόστιζε κάτι παραπάνω από 1,1 δισ. ευρώ. Άρα, πρακτικά, θα αντιστοιχούσε σε πολύ περισσότερο από το μισό πακέτο της ΔΕΘ. Εμείς προτιμήσαμε να δώσουμε απευθείας τα οφέλη στους συμπολίτες μας, μέσα από την μείωση των άμεσων φόρων και την αύξηση των εισοδημάτων τους.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νεότερες ηλικίες, και όχι μόνο, είναι το στεγαστικό. Πώς τρέχουν τα προγράμματα που έχουν ήδη ανακοινωθεί; Το 2026 θα δρομολογηθούν και νέες κινήσεις για να ανοίξουν τα κλειστά σπίτια;
Η κυβερνητική πολιτική για την αντιμετώπιση αυτού του μεγάλου κοινωνικού προβλήματος αρθρώνεται σε πάνω από 40 δράσεις, ύψους άνω των 6,5 δισ. ευρώ. Πρόσφατα, υπερψηφίστηκε από τη Βουλή και η πρωτοβουλία μας για την κοινωνική κατοικία. Ενώ, στα μέτρα που εξαγγέλθηκαν από τον Πρωθυπουργό και περιλαμβάνονται στο σχέδιο του προϋπολογισμού του 2026, βρίσκονται παρεμβάσεις για την άμβλυνση των επιπτώσεων της στεγαστικής κρίσης. Μιλώ, παραδείγματος χάρη, για την σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, τη μείωση της φορολογίας ενοικίων σε συνδυασμό με την επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως, καθώς και για τη μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες και άλλα περιουσιακά στοιχεία, με απαλλαγή των εξαρτώμενων τέκνων από την ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης. Παράλληλα, συνεχίζουμε να δίνουμε επιπλέον κίνητρα σε ιδιοκτήτες με στόχο να βγουν κλειστά ακίνητα στην αγορά, ενώ συνεχίζουμε να παρεμβαίνουμε και στο επίπεδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Την ίδια ώρα, η υλοποίηση του προγράμματος «Σπίτι μου ΙΙ» προχωρά με ταχείς ρυθμούς. Ήδη, η απορρόφηση του προϋπολογισμού των 2 δισ. ευρώ- εκ των οποίων τα μισά αποτελούν πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης- αγγίζει το 64%. Η αξία των δανείων υπερβαίνει το 1,22 δισ. ευρώ και το πλήθος των δανείων ξεπερνά πλέον τις 10 χιλιάδες. Είναι ενδεικτικό ότι ο μέσος όρος δανείου αγγίζει τις 120 χιλιάδες ευρώ, με το 59% των δανείων να πηγαίνει σε συμπολίτες μας με ετήσιο εισόδημα έως 24 χιλιάδες ευρώ. Πολύ ενθαρρυντικά είναι και τα επίσημα στοιχεία για τη γεωγραφική κατανομή σε περιφέρειες, όπως η Ανατολική Θράκη και η Θεσσαλία.
Το στεγαστικό βρίσκεται στις προτεραιότητές μας και στο πλαίσιο της διαβούλευσης για την αναθεώρηση και την ανακατεύθυνση πόρων του ΕΣΠΑ.
To πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης ολοκληρώνεται τον Αύγουστο του 2026 και δε θα δοθεί παράταση, επομένως μέχρι τότε θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί και τα έργα. Πώς προχωρά το σχετικό χρονοδιάγραμμα; Υπάρχει κίνδυνος να μην καταστεί εφικτή η υλοποίηση συγκεκριμένων έργων εντός του χρονοδιαγράμματος;
Το Εθνικό Σχέδιο «Ελλάδα 2.0», που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, υλοποιείται σύμφωνα με τον προγραμματισμό. Η Ελλάδα, παρά τις αιτιάσεις που διατυπώνονται, παραμένει στις πρώτες θέσεις της ευρωπαϊκής κατάταξης όσον αφορά στα αιτήματα πληρωμής, τις εκταμιεύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ, και την εκπλήρωση των οροσήμων.
Με την επικείμενη εκταμίευση των πόρων του 6ου αιτήματος πληρωμής, ύψους 2,1, δισ. ευρώ, που καταθέσαμε τον Ιούλιο, τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης προς τη χώρα θα φτάσουν στα 23,4 δισ.ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 65% του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος. Η αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου- στο πλαίσιο των αντίστοιχων που είναι σε εξέλιξη σε όλα τα κράτη-μέλη- ολοκληρώνεται. Ακολουθεί η υποβολή του 7ουαιτήματος εκταμίευσης πόρων εντός του έτους, όπως το έχουμε προγραμματίσει. Συνολικά, μέσα στο 2025, θα αιτηθούμε 4,9 δισ. ευρώ, τα οποία θα συνεχίσουν να φτάνουν στην οικονομία και την κοινωνία έως το τελευταίο ευρώ.
Να τονίσω επίσης, ότι μέσω της αναθεώρησης, αυξάνεται ο προϋπολογισμός για έργα που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών και την ενίσχυση των υποδομών, όπως για παράδειγμα: η προμήθεια επιπλέον ηλεκτρικών αστικών λεωφορείων, η αναβάθμιση της ασφάλειας των δέκα μεγαλύτερων σιδηροδρομικών τούνελ του ΟΣΕ με τη χρήση έξυπνων συστημάτων, οι έξυπνες διαβάσεις σε σχολικές μονάδες, οι επιπλέον διαδραστικοί πίνακες στα σχολεία, το σύστημα εντοπισμού της αυθαίρετης δόμησης με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα κα.
Και το ερώτημα που τίθεται είναι: Αυτά έργα αφορούν τους «λίγους», όπως ισχυρίζεται η αντιπολίτευση; Αυτά τα έργα βελτιώνουν την καθημερινότητα όλων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονατην πλήρη υλοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης; Αφήνω την απάντηση στους συμπολίτες μας.
Πώς τοποθετήστε απέναντι στα σενάρια για σχηματισμό κόμματος από τον κ. Αντώνη Σαμαρά; Και, σε περίπτωση που στις επόμενες κάλπες η Ν.Δ. είναι πρώτο κόμμα αλλά χωρίς αυτοδυναμία, υπάρχουν περιθώρια για συνεργασίες;
Ο Αντώνης Σαμαράς υπήρξε Πρόεδρος της ΝΔ και Πρωθυπουργός της χώρας, ο οποίος, μάλιστα, στάθηκε στην πατρίδα, σε πολύ δύσκολες στιγμές. Επιτρέψτε μου όμως να μην σχολιάσω περαιτέρω τις όποιες αποφάσεις του και φήμες.
Όσον αφορά στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, η διαχρονική θέση της ΝΔ είναι υπέρ των αυτοδύναμων, σταθερών κυβερνήσεων. Θέση η οποία δικαιώθηκε ιστορικά, θέση που προσλαμβάνει ιδιαίτερη σημασία στη συγκεκριμένη συγκυρία, όπου ο πλανήτης και η γειτονιά μας βιώνουν πρωτόγνωρες, πολυεπίπεδες, επίμονες αναταράξεις. Συγκυρία κατά την οποία η Ευρώπη καλείται να βρει άμεσες και βιώσιμες λύσεις σε προβλήματα υπαρξιακής θα έλεγα φύσης. Λύσεις που οι πολίτες αναζητούν, λύσεις που δεν μπορούν να προσφέρουν τα πολιτικά άκρα, ο λαϊκισμός και η τοξικότητα.
Ως εκ τούτου, εμείς, με ηγέτη τον Κυριάκο Μητσοτάκη, θα ζητήσουμε και πάλι από τους συμπολίτες μας την αυτοδυναμία, έτσι ώστε να συνεχίσουμε να κρατάμε σταθερό το τιμόνι της χώρας απέναντι στους αντίθετους ανέμους που πνέουν. Θα τους ζητήσουμε να μας κρίνουν βάσει της εκπλήρωσης των υποσχέσεών μας, βάσει της εφαρμογής των δεσμεύσεών μας, βάσει του καθημερινού έργου μας. Θα τους ζητήσουμε να συγκρίνουν κοστολογημένα ή μη προγράμματα, υλοποιήσιμες ή μη προοπτικές. Θα τους ζητήσουμε να αποφασίσουν ποιος μπορεί να κάνει πράξη το όραμα για μια πραγματικά ισχυρή και κοινωνικά δίκαιη Ελλάδα. Ποιος μπορεί να συνεχίσει να μετατρέπει τη συλλογική ανάπτυξη σε ευημερία για τους πολλούς, μέσα από μεταρρυθμίσεις, μέσα σε περιβάλλον εσωτερικής σταθερότητας. Μια Ελλάδα που μέσα από την αναπτυξιακή δυναμική και τη δημοσιονομική σταθερότητα, μπορεί να παράγει συνεχώς χώρο για στοχευμένες πολιτικές στήριξης της κοινωνίας, αύξησης του εισοδήματος και βελτίωσης της καθημερινότητας. Κι ο τελικός κριτής, οι πολίτες, θα αποφασίσουν.