Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, παραχώρησε συνέντευξη στο ένθετο «Regional Growth Conference» της εφημερίδας «Πελοπόννησος» και στον δημοσιογράφο Σωτήρη Παπανδρέου.
Κύριε Υπουργέ, η Ελλάδα μετά από επίπονες προσπάθειες και θυσίες των πολιτών, έχει ανακτήσει τεράστιες απώλειες και βρίσκεται πλέον σε μια σταθερή πορεία ανάκαμψης. Παρ΄ όλα αυτά, έχει ακόμα μεγάλο επενδυτικό κενό να καλύψει. Πως μπορεί να επιταχυνθεί αυτή η προσπάθεια;
Πράγματι, η Ελλάδα από το 2019 έχει κάνει σημαντικά βήματα μπροστά. Δημοσιονομικά και αναπτυξιακά. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία κατατάσσεται στις κορυφαίες θέσεις στους ρυθμούς ανάπτυξης- εξακολουθητικά υψηλότερους από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο- αλλά και στην απορρόφηση πόρων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Αυτό το μετρήσιμο αποτέλεσμα, που αναγνωρίζεται κατ’ επανάληψη από ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς και αναγνωρισμένους οίκους αξιολόγησης, δεν ήρθε τυχαία. Αποτελεί προϊόν της υλοποίησης του δίπτυχου βιώσιμη ανάπτυξη και επενδύσεις σε συνδυασμό με δημοσιονομική σύνεση και αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Έτσι δημιουργήθηκαν μισό εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας, έτσι αυξήθηκαν τα εισοδήματα, έτσι επέστρεψε στην κοινωνία το πλεόνασμα που προέκυψε από την θετική επίδοση της οικονομίας.
Ωστόσο, κανένας στην Κυβέρνηση δεν ισχυρίζεται ότι «γίναμε Ελβετία». Αν και αναπληρώσαμε μέρος του χαμένου εδάφους και επαναφέραμε επενδύσεις και κεφάλαια που χάθηκαν στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, απομένει δρόμος να διανύσουμε. Πρέπει να τρέξουμε περισσότερο, χρειάζεται επιμονή στο στόχο και πιστή υλοποίηση των πολιτικών μας προκειμένου να πετύχουμε τη διπλή σύγκλιση, τόσο σε επίπεδο εισοδημάτων με την υπόλοιπη Ευρώπη όσο και σε επίπεδο ισόρροπης ανάπτυξης μεταξύ των Περιφερειών της χώρας.
Στην κατεύθυνση αυτή, ταυτόχρονα με τις πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ε.Ε. με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, επιταχύνουμε μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις για την προσέλκυση ακόμα περισσότερων επενδύσεων, για την ενίσχυση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που έχει η χώρα. Χρηματοδοτούμε επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων κάθε μεγέθους, διευρύνουμε την πρόσβαση στα τραπεζικά ιδρύματα για ΜμΕ ακόμα και με εγγυοδοτικά προγράμματα, πριμοδοτούμε συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, την εξωστρέφεια και την καινοτομία, την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, με παράλληλη στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού, μέσα από την κατάρτιση και την επανακατάρτιση.
Ο κεντρικός στόχος εξακολουθεί να είναι η δημιουργία ακόμα περισσότερων θέσεων εργασίας και η αύξηση των εισοδημάτων για όλους τους συμπολίτες μας, μέσα σε ένα περιβάλλον πολιτικής και κοινωνικής σταθερότητας.
Ως εποπτεύων υπουργός των κοινοτικών πόρων, τόσο του ΕΣΠΑ όσο και του Ταμείου Ανάκαμψης, που βρισκόμαστε σήμερα ως απορρόφηση και απόδοση έργου;
Η ενίσχυση της κοινωνίας και της οικονομίας με ευρωπαϊκούς πόρους συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς, όπως φαίνεται και από την ευρωπαϊκή κατάταξη που σας προανέφερα. Ειδικότερα, στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ, έχουν ήδη εξειδικευτεί δράσεις ύψους άνω των 22 δισ. ευρώ, επί συνολικού προϋπολογισμού 26,3 δισ. ευρώ. Ενώ, έχουν εκδοθεί συνολικές προσκλήσεις που ανέρχονται στα 18,9 δισ. ευρώ, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 72% του συνολικού προϋπολογισμού του ΕΣΠΑ.
Ανάλογη είναι η εικόνα και στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0», που χρηματοδοτείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Με την εκταμίευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των 3,1 δισ. ευρώ, βάσει του 5ου αιτήματος που είχε υποβάλει η Ελλάδα, έχοντας εκπληρώσει συγκεκριμένα ορόσημα και μεταρρυθμίσεις, οι συνολικές εκταμιεύσεις ανέρχονται πλέον στα 21,3 δισ. ευρώ, δηλαδή πάνω από στο 59% του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος. Ακολουθεί στις αρχές του καλοκαιριού η υποβολή του 6ου αιτήματος ύψους 3,9 δισ. ευρώ και στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου το 7ο αίτημα, ύψους 3,5 δισ. ευρώ.
Που κατευθύνονται αυτοί οι πόροι; Κατά πόσο φτάνουν στην οικονομία και στην κοινωνία;
Τα έργα και οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί, αλλά και αυτές που έχουν προγραμματιστεί, σχετίζονται άμεσα με το σύνολο της κοινωνίας, και όχι με τους «λίγους», όπως ισχυρίζονται κάποιοι.
Εκτός από τα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ στο σύνολο της Επικράτειας –για την Ανταγωνιστικότητα, το Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή, την Πολιτική Προστασία, τις Μεταφορές, το Ανθρώπινο Δυναμικό και την Κοινωνική Συνοχή- ενδεικτικά παραδείγματα προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελούν: το Εθνικό Πρόγραμμα Προληπτικών Εξετάσεων «Προλαμβάνω», τα προγράμματα για τη στέγαση («Σπίτι μου ΙΙ» και «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου»), τα προγράμματα για την ενεργειακή αναβάθμιση και την εξοικονόμηση ενέργειας (όπως το «Εξοικονομώ 2025», η Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημοτικών Βρεφικών, Βρεφονηπιακών και Παιδικών Σταθμών «Φοίβος» και η αντίστοιχη αναβάθμιση νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων), η ενίσχυση του Ψηφιακού Μετασχηματισμού μικρομεσαίων επιχειρήσεων, το Smart readiness και Gigabit voucher, τα προγράμματα Κατάρτισης και Απασχόλησης. Και φυσικά, τα προγράμματα για επενδυτικά κεφάλαια με χαμηλό επιτόκιο, μέσω τραπεζικών ιδρυμάτων σε επιχειρήσεις κάθε μεγέθους, κυρίως ΜμΕ.
Επίσης, εντός του 2025, έχουν προγραμματιστεί και χρηματοδοτούνται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης μεταρρυθμίσεις όπως: Η ανακαίνιση 80 Δημόσιων Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας. Η επέκταση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού. Η ολοκλήρωση της Ψηφιακής Δικαιοσύνης και η ανανέωση των κτιριακών και υλικοτεχνικών υποδομών της. Η ανάπλαση της Αθηναϊκής Ριβιέρας και του Βοτανικού. Το Βόρειο Τμήμα του Ε-65 Τρίκαλα- Εγνατία Οδός. Η ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου. 85 έργα επεξεργασίας και καθαρισμού αστικών λυμάτων. Το Πρόγραμμα εκπόνησης Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων σε 750 δημοτικές ενότητες της χώρας.
Το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το μεγαλύτερο της τελευταίας 15ετίας, μετά από την νέα αύξηση του προϋπολογισμού του, θα ανέλθει στα 14,6 δισ. ευρώ για το 2025 και στα 16.9 δισ. ευρώ για το 2026, από 5,6 δισ. ευρώ το 2019. Συνολικά, για την διετία 2025-2026 θα ανέλθει σε ύψος 31,5 δισ. ευρώ. Κι αυτό, από μόνο του, αποτυπώνει την αλήθεια και την πραγματικότητα.
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας αν και βελτιώνει τις επιδόσεις της τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις σε όρους ΑΕΠ, εισοδήματος και παραγωγικότητας. Πως μπορεί να αναστραφεί αυτή η εικόνα;
Η εικόνα στη Δυτική Ελλάδα αντιστρέφεται μέρα με τη μέρα, με δεκάδες έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη με στόχο να ενδυναμωθεί περαιτέρω η στρατηγική θέση της συγκεκριμένης περιφέρειας και οι σημαντικοί πολιτιστικοί, τουριστικοί και παραγωγικοί πόροι της.
Μόνο στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027 οι εντάξεις έργων έχουν ήδη φτάσει τα 457 εκατ. ευρώ — δηλαδή το 73% των συνολικών προγραμματικών πόρων — ενώ οι δεσμεύσεις ξεπερνούν τα 264 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, η δημιουργία νέας Προτεραιότητας με πόρους 10 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το πρόσφατο σχέδιο αναθεώρησης του προγράμματος, για την στήριξη της πρωτοβουλίας STEP σε στρατηγικούς τομείς παραγωγικών επενδύσεων, προσφέρει επιπρόσθετη αναπτυξιακή δυναμική στους τομείς της έρευνας και καινοτομίας.
Από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, πέρα από τις δράσεις για την καινοτομία και την πράσινη μετάβαση στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, αυτές για τον εκσυγχρονισμό του πρωτογενούς τομέα, τον πράσινο αγροτουρισμό και την ενίσχυση υδατοκαλλιεργειών, τονίζω ιδιαίτερα το έργο αντλησιοταμίευσης Αμφιλοχίας, προϋπολογισμού 250 εκ. ευρώ, για την ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και για την ενίσχυση της διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας.
Αναφορικά με τους πόρους που έχουν διατεθεί στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-25, το οποίο χρηματοδοτείται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους, αυτοί ανέρχονται σε 352 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα ενταγμένα έργα ανέρχονται σε 338 εκατ. ευρώ.
