Συνέντευξη στην ειδική έκδοση “Οικονομική διαχείριση στη σύγχρονη επιχείρηση” του Βήματος της Κυριακής και στον δημοσιογράφο Γιώργο Δημοσθένους, παρέθεσε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Νίκος Παπαθανάσης.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Παπαθανάση:
Πρόσφατα είχαμε τη θετική προκαταρκτική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 4ο αίτημα εκταμίευσης επιπλέον 2,3 δισ. ευρώ από το δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης. Είστε ικανοποιημένος από το ρυθμό εκταμίευσης των διαθέσιμων πόρων;
Η εξέλιξη στην οποία αναφέρεστε προκαλεί ικανοποίηση, καθώς έρχεται σε συνέχεια ανάλογων επιβραβεύσεων -και μάλιστα σε κορυφαίο ευρωπαϊκό θεσμικό επίπεδο, αυτό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – των απαιτητικών πλην επιτυχημένων προηγούμενων προσπαθειών μας ως προς την τήρηση των προαπαιτούμενων οροσήμων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Αποτέλεσμα αυτής της σταθερής και αποτελεσματικής πολιτικής των κυβερνήσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι η χώρα να βρίσκεται πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στην επίτευξη των σχετικών οροσήμων. Σημειώνω ότι είχαμε καταθέσει το αίτημα αυτό τον Απρίλιο, καθώς πετύχαμε νωρίτερα απ’ ό,τι ήταν προγραμματισμένο τον στόχο της συμβασιοποίησης 4,52 δισ. ευρώ δανειακών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Επιπλέον καταθέσαμε στις αρχές Ιουνίου, αίτημα εκταμίευσης ύψους ακόμη 1 δισ. ευρώ για το σκέλος των επιχορηγήσεων. Άρα, στο προσεχές χρονικό διάστημα η Ελλάδα έχει να λαμβάνει συνολικά 3,3 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Έως σήμερα, η χώρα έχει εισπράξει 14,9 δισ. ευρώ από το Τ.Α.Α., ποσό που ξεπερνά το 41% των συνολικών πόρων του προγράμματος.
Φυσικά, δεν εφησυχάζουμε. Συνεχίζουμε με εντατικούς ρυθμούς τις μεταρρυθμίσεις με στόχο μια βιώσιμη ανάπτυξη που δημιουργεί θέσεις εργασίας, που σέβεται τους δημοσιονομικούς κανόνες και ενισχύει την περιφερειακή και την κοινωνική συνοχή. Ακολουθώντας πιστά το σχέδιο μας, ενισχύουμε την προσπάθεια ώστε η Ελλάδα να παραμείνει στην κορυφή της Ευρώπης αναφορικά με την εξασφάλιση από το Ταμείο Ανάκαμψης, των περισσότερων πόρων ως ποσοστό του ΑΕΠ. Να παραμείνει στις πρώτες θέσεις ως προς τις εκταμιεύσεις προς τον συνολικό προϋπολογισμό του Εθνικού Σχεδίου της ανάμεσα στα 27 Κράτη-Μέλη της ΕΕ.
Επιτρέψτε μου να τονίσω μια κρίσιμη παράμετρο. Αυτή της ωρίμανσης των έργων, διότι, οι συμβασιοποιήσεις και τα δάνεια στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, ωριμάζουν, συνήθως, σε ένα χρονικό ορίζοντα τριετίας. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνουν οι τράπεζες για τις εκταμιεύσεις, το 45% των δανείων που έχουν συμβασιοποιηθεί τα προηγούμενα χρόνια, θα εκταμιευτεί το 2024.
Έχετε δηλώσει πώς το τρέχον έτος η Ελλάδα θα έχει το πιο μεγάλο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) των τελευταίων 14 ετών. Είναι εξίσου θετικά τα μηνύματα και για τις ιδιωτικές επενδύσεις;
Πράγματι, φέτος, βρίσκεται σε εξέλιξη το μεγαλύτερο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων των τελευταίων 14 ετών, ύψους 12,2 δισ. ευρώ. Αθροιστικά, οι πόροι του ΕΣΠΑ 2021-2027 και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ισοδυναμούν με το 67% των δημοσίων επενδύσεων για το έτος 2024. Υπολογίζεται δε, ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι που εξασφαλίσαμε, θα συμβάλλουν πάνω από το 60% της προβλεπόμενης ανάπτυξης του 2,5% για το τρέχον έτος. Παράλληλα, προχωρούμε στη θεσμική ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με την κατάθεση στη Βουλή του νομοσχεδίου για την μεταρρύθμιση του ΠΔΕ, για ένα νέο αναπτυξιακό ΠΔΕ, με στόχο, μεταξύ άλλων, ταχύτερες διαδικασίες στην απορρόφηση πόρων, πιο ευέλικτες διαδικασίες για την ένταξη και τη διαχείριση έργων, ψηφιακή παρακολούθηση σε όλη τη διάρκεια ζωής των έργων, καθώς και τη δημιουργία ειδικού λογαριασμού για τη χρηματοδότηση έργων που σχετίζονται με την κλιματική κρίση και τις φυσικές καταστροφές.
Όσον αφορά στις επενδύσεις, τα επίσημα στοιχεία καταδεικνύουν αύξηση κατά 40% της πραγματικής επενδυτικής δαπάνης σε σχέση με το 2019. Επί διακυβέρνησης της χώρας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η Ελλάδα είναι πρώτη σε αύξηση επενδύσεων στην Ε.Ε., ενώ, σε όρους ΑΕΠ, οι επενδύσεις ανήλθαν στο 13,9% το 2023, έναντι 10,7% το 2019, όταν, μεταξύ 2015-2018, η χώρα βρίσκονταν στην τελευταία θέση στην αύξηση των επενδύσεων στην Ε.Ε. Ο προϋπολογισμός του 2024 προβλέπει περαιτέρω αύξηση των επενδύσεων κατά 9,1% και 14,4% για το 2025.
Πέρα από το ρεκόρ 20ετίας που σημειώθηκε στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές από αυτές πραγματοποιούνται από διεθνή «μεγαθήρια», όπως η Google, η Microsoft, η Pfizer, η Cisco, κα. Την περίοδο 2019-2023 επενδύθηκαν στη χώρα μας από ξένους επενδυτές, 24,9 δισ. ευρώ, με ένα στα πέντε ευρώ που εισρέουν στην Ελλάδα ως ΑΞΕ να πηγαίνουν στη μεταποίηση, πράγμα που αποδεικνύει και τη συνεισφορά τους στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.
Η Κυβέρνηση και ειδικότερα το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, δηλώνει ότι η στήριξη της επιχειρηματικότητας αποτελεί προτεραιότητα. Την ίδια στιγμή, η αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι, στην πράξη, συμβαίνει το αντίθετο. Και μάλιστα, διατυπώνεται η άποψη ότι ελάχιστοι από τους ευρωπαϊκούς πόρους φτάνουν εγκαίρως στους μικρομεσαίους. Τι απαντάτε;
Απαντούμε με πράξεις και με αποτελέσματα. Απαντούμε διοχετεύοντας στην οικονομία και την κοινωνία κάθε διαθέσιμο πόρο, κάθε ευρώ. Απαντούμε ενισχύοντας την επιχειρηματικότητα, με στόχο η Ελλάδα να παραμείνει στην πρώτη θέση της Ε.Ε. στην κατά κεφαλήν ενίσχυση από ενωσιακούς πόρους. Στις πρώτες θέσεις στην απορρόφηση του ΕΣΠΑ, στην πρώτη θέση αναφορικά με τους πόρους που έχουν εκταμιευθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Τα επίσημα στοιχεία, παρά τις αιτιάσεις και τους μύθους της αντιπολίτευσης, δείχνουν ότι κινούμαστε στη σωστή κατεύθυνση, ιδιαίτερα όσον αφορά τη στήριξη και την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ενδεικτικά: 475 επενδυτικά σχέδια σε σύνολο 769 επενδυτικών σχεδίων που είχαν υποβληθεί έως πρόσφατα στο πλαίσιο του ΤΑΑ, έχουν υποβληθεί από ΜμΕ. Οι οποίες, βεβαίως, ενισχύονται και έμμεσα μέσω των μεγάλων δημόσιων και ιδιωτικών έργων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Διότι, ουδείς σοβαρός συνομιλητής μπορεί να διατυπώσει το επιχείρημα πως, από το «Εξοικονομώ», για παράδειγμα, επωφελούνται…πολυεθνικές. Ή από την ανακαίνιση νοσοκομείων και κέντρων υγείας, ωφελημένοι είναι οι «λίγοι και οι ισχυροί».
Την ίδια ώρα, το σύνολο του ΕΣΠΑ 2021-2027 αφορά σε ΜμΕ, χρηματοδοτώντας, μεταξύ άλλων, δράσεις όπως η ψηφιακή μετάβαση των ΜμΕ ή το νέο Ταμείο Επιχειρηματικότητας.
Παράλληλα, από τα πάνω από 45 χιλιάδες δάνεια, ύψους άνω των 9 δις ευρώ, που έχει δώσει από το 2019 η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, το 75% κατευθύνεται σε επιχειρήσεις με έως 10 άτομα προσωπικό και το 81% σε επιχειρήσεις με έως 2 εκ. ευρώ κύκλο εργασιών. Μόνο για το 2024, η ΕΑΤ, μέσα από τα ενεργά προγράμματά της, έχει διαθέσει 3,9 δις. ευρώ για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών των ΜμΕ. Σημειώνω ότι το νέο ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, με προϋπολογισμό 500 εκ. ευρώ –με τα δάνεια που αναμένεται ότι θα διατεθούν σε ΜμΕ να ανέρχονται σε 2,2, δις. ευρώ, με τη μόχλευση μέσα από το τραπεζικό σύστημα- οι μικρομεσαίοι θα ενισχυθούν ακόμα περισσότερο. Μάλιστα, για πρώτη φορά, η Πολιτεία εγγυάται, έως και το 80% του δανείου μιας επιχείρησης, έτσι ώστε να ανοίξει πιο εύκολα η πόρτα των τραπεζών, και ταυτόχρονα επιδοτεί με δύο μονάδες το σχετικό επιτόκιο. Σε περίπτωση δε, που η επιχείρηση δεν χρειάζεται εγγύηση, εξασφαλίζεται ότι θα λάβει το 40% του δανείου άτοκα, και το υπόλοιπο 60% του δανείου με 3 μονάδες επιδότηση. Στην ίδια κατεύθυνση, το προσεχές χρονικό διάστημα, θα δημιουργήσουμε ανάλογο πρόγραμμα εγγυοδοσίας που θα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Μήπως το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, στο σκέλος της επιχειρηματικότητας, είναι πιο δομικό. Αναφέρομαι στον αριθμό και στον όγκο των επιχειρήσεων και δη των ΜμΕ. Δεν θα έπρεπε να αποτελεί ζητούμενο η αύξηση του αριθμού τους αλλά και του όγκου τους, ώστε να μπορέσουν υπό καλύτερους όρους, να ανταποκριθούν στις ανάγκες της συγκυρίας και του διεθνούς ανταγωνισμού;
Θίγετε ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα. Όπως σας ανέφερα, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας αποτελεί βασικό πυλώνα της στρατηγικής μας, και η επίτευξη αυτού του στόχου έχει δρομολογηθεί μέσω της χρήσης του συνόλου των χρηματοδοτικών και επενδυτικών εργαλείων που έχουμε στη διάθεσή μας, μετά από σκληρή διαπραγμάτευση με τους ευρωπαίους εταίρους μας.
Ωστόσο, ας είμαστε ειλικρινείς. Οι επιχειρήσεις που σήμερα δραστηριοποιούνται στη χώρα δεν επαρκούν για να απορροφηθεί το σύνολο των πόρων που εξασφαλίσαμε. Δεν αρκούν οι επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα μπορούσαν να απευθυνθούν στα τραπεζικά ιδρύματα έτσι ώστε να απορροφήσουμε όλα αυτά τα χρήματα τα οποία είναι διαθέσιμα για την ενίσχυση της οικονομίας.
Κυβέρνηση, τράπεζες, επιμελητήρια, εργαζόμενοι, κάθε εμπλεκόμενος, πρέπει να κινηθούμε από κοινού, προς την κατεύθυνση της αύξησης του αριθμού και του όγκου των ελληνικών επιχειρήσεων, προκειμένου αυτές να ανταποκριθούν καλύτερα στον διεθνή ανταγωνισμό και στις συνθήκες της νέας εποχής. Κατά τεκμήριο οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις είναι πιο ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο, προσφέρουν ποιοτικότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας και έχουν αυξημένη ικανότητα να επενδύουν και να καινοτομούν.
Σε αυτή την κατεύθυνση, προωθούμε νομοσχέδιο στη Βουλή, με νέα φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα, καθώς και αυξημένες επιχορηγήσεις από το ΕΣΠΑ και την Αναπτυξιακή Τράπεζα για συγχωνεύεις επιχειρήσεων και επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία- η μεγέθυνση και η καινοτομία είναι έννοιες αλληλένδετες- έτσι ώστε να αυξηθεί το ειδικό βάρος τους στην οικονομία, να βελτιωθούν οι προοπτικές χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, να βρεθούν σε θέση ισχύος απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό, να προσελκύσουν νέα επενδυτικά κεφάλαια, να προσφέρουν περισσότερες και πιο ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Η περαιτέρω μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων είναι μέσα στις προτεραιότητες του υπουργείου;
Η μείωση των φόρων, στο ευρύτερο πλαίσιο μιας δίκαιης φορολογίας, όχι μόνο αποτελεί προτεραιότητα μας, αλλά βρίσκεται, θα έλεγα, στο DNA της ΝΔ και των κυβερνήσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αντίθετα με τα όσα διατυμπανίζει η αντιπολίτευση, η οποία, σημειώνω, ουδέποτε απάντησε πειστικά στο επιχείρημα σύμφωνα με το οποίο, οι παροχές που τάζει μπορούν να υλοποιηθούν μόνο με αύξηση φόρων ή οδηγώντας και πάλι τη χώρα στα «βράχια». Σε ότι μας αφορά, σε ότι αφορά την οικονομία, σε ότι αφορά τους πολίτες, θα το πω και πάλι: οι «ξεροκέφαλοι» αριθμοί, τα επίσημα στοιχεία, αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες.
Από το 2019, έχουν μειωθεί πάνω από 50 φόροι και εισφορές, ύψους 7 δισ. ευρώ, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγεται η μείωση του φόρου επιχειρήσεων από το 29% στο 22%, η μείωση της προκαταβολής φόρου από το 100% στο 55%, η μονιμοποίηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε μεταφορές, γυμναστήρια, κινηματογράφους κλπ.
Εξάλλου, η μείωση φόρων ήταν μια από τις κρίσιμες μεταβλητές που έθεσε ο Economist στην πρόσφατη έρευνα του, όπου η Ελλάδα πέτυχε τη μεγαλύτερη βελτίωση παγκοσμίως στη βαθμολογία του δείκτη επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Ωστόσο, δεν εφησυχάζουμε. Στον προϋπολογισμό του 2025 περιλαμβάνεται μια σειρά νέων ευρύτερων παρεμβάσεων, όπως η πλήρης κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος και η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μισή επιπλέον μονάδα από 1/1/2025 και κατά μια συνολικά έως το τέλος της τετραετίας. Ενώ, όπως προανέφερα, έρχεται νομοσχέδιο με τα φορολογικά κίνητρα για τις συγχωνεύσεις επιχειρήσεων και την καινοτομία. Πάντως, θα ήθελα να επαναλάβω ότι το εύρος της εκπλήρωσης του σταθερού στόχου της περαιτέρω μείωσης των φορολογικών συντελεστών βρίσκεται σε συνάρτηση με τη φορολογική συμμόρφωση.